ماجراهای هملت در دنیای سینما

18:01:06 1395/02/03

«... بودن یا نبودن،مساله این است! آیا پسندیده‌تر آن‌است که تازیانه‌ها و بلاهای روزگار غدار را با پشت شکسته و خمیده‌مان متحمل شویم یا این که ساز و برگ نبرد برداشته، به جنگ مشکلات فراوان رویم تا آن دشواری‌ها را از میان برداریم؟ مردن... آسودن... سرانجام همین است و بس؟ اگرخواب مرگ دردهای قلب‌مان و هزاران آلام دیگر را که طبیعت در پیکر ما فرو ریخته پایان بخشد، نهایت و سرانجامی است که باید آرزومند آن بود. مردن... آسودن... وباز هم آسودن... و شاید در احلام خویش فرو رفتن. آه، مشکل همین‌جاست. آن‌زمان که این قفس خالی و فانی را به دور افکنیم، در آن خواب مرگ، شاید رویاهای ناگواری ببینیم! ترس از همین رویاهای زود گذر است که ما را به تحمل و تامل وا می‌دارد و این ملاحظات است که عمر مصیبت و نگون‌بختی را چنین طولانی می‌سازد...» شاید معدود افرادی در جهان باشند که این جملات به گوش آشنا نباشد. جملاتی که از ذهن یک هنرمند نشات گرفته و سرچشم الهام هزاران هنرمند دیگر در سراسر جهان بوده است. امروز 400 سال از درگذشت خالق این جملات می گذرد، نویسنده ای که با گذشت چهار قرن از زندگی اش هنوز آثارش در سراسر جهان با نگاه و برداشت های متفاوت به صحنه می رود. "هملت" یکی از مهمترین آثار نویسنده بزرگ انگلیسی است که بارها به تصویر کشیده شده است. "هملت" داستان شاهزاده‌ای دانمارکی است که عمویش و مادرش با هم سر و سری پیدا کرده و پدرش، شاه هملت، را به قتل می‌رسانند. روح پدر بر هملت ظاهر می‌شود و از او می‌خواهد که تا انتقامش را نگرفته آرام ننشیند. هملت در اثر شک و تردید، انتقام را تا لحظه آخر به عقب می‌اندازد، و در نهایت هم خودش و هم تمام نزدیکان و دشمنانش قربانی تردید او می‌شوند. این نمایشنامه در درجه اول درباره تردید است، و اینکه چگونه تردید باعث می‌شود عمل درست آنقدر به عقب بیفتد تا در نهایت کار از کار بگذرد و هرچه هست و نیست از دست برود. تردید فلسفی که گریبان هملت را رها نمی‌کند، به اصطلاح تئاتر کلاسیک "نقص تراژیک" (tragic flaw) اوست. اما این نمایشنامه به طور عام درباره درد اگزیستانسیالیستی بشر نیز هست، و اینکه از کجا آمده و آمدنش بهر چه بوده و به کجا خواهد رفت. این فلسفی‌ترین اثر شکسپیر است. در این میان مهمترین فیلم های سینمایی که بر اساس این نمایشنامه تولید شده اند عبارتند از: نخستین فیلم با عنوان "هملت" فیلمی ۱۵۵ دقیقه‌ای به کارگردانی "لارنس الیویه" محصول کشور ایالات متحده آمریکا۱۹۴۸ در سال بود که هزینه آن۶۰۰٬۰۰۰ پوند اعلام شد. این فیلم توانست برای سازنده خود جوایزی مهمی چون جایزه بزرگ بین‌المللی ونیز، جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد، جایزه اسکار بهترین فیلم - جی. آرتور رنک، جایزه اسکار بهترین طراحی صحنه، سیاه و سفید - راجر کی. فرس و کارمن دیئن، جایزه اسکار بهترین طراحی لباس، سیاه و سفید - راجر کی. فرس را برای الویه به ارمغان آورد. در این فیلم بازیگرانی چون لارنس الیویه، بازیل سیدنی، آیلین هرلی، جین سیمونز، استنلی هالووی، نورمن وولند نقش آفرینی کردند. فیلم دیگر، "هملت" درامی روسی به نویسندگی و کارگردانی گریگوری کوزینتسف است. تراژدی که بر اساس ترجمهٔ روسی بوریس پاسترناک از آن (۱۹۴۱) در سال ۱۹۶۴ و به طریقهٔ سیاه و سفید در اتحاد جماهیر شوروی ساخته شد. این فیلم جوایزی چند را همچون جایزهٔ ویژهٔ هیأت داوران جشنوارهٔ فیلم ونیز را به خود اختصاص داد. در این فیلم اینوکنتی اسموکتونوسکی نقش هملت، میخائیل نازوانف نقش شاه کلادیوس (پادشاه دانمارک و عموی هملت)، الزا رادزینا نقش ملکه گرترود (ملکهٔ دانمارک و مادر هملت)، آناستازیا ورتینسکایا نقش اوفلیا (دختر پولونیوس و معشوقهٔ هملت)، یوری تولوبیف نقش پولونیوس (لرد چمبرلن)، ولادیمیر ارنبرگ نقش (هوراشیو)، استپان اولکسنکو نقش لارتس (پسر پولونیوس)، وادیم مدودف نقش (گیلدنسترن)، ایگور دمیتریف نقش (روزنکرانتز) و کروالید نقش فورتینبراس (شاهزدادهٔ نروژ) را ایفا کردند. این فیلم برندهٔ جایزهٔ ویژهٔ هیأت داوران جشنواره فیلم ونیز، برندهٔ جایزهٔ ساترلند تروفی موسسه فیلم بریتانیا، برندهٔ جایزهٔ سن خوردی بهترین بازیگر فیلم غیر اسپانیایی‌زبان شد. ۳۸گفتنی است، منتقد و نویسنده سینمایی، در یک نظرخواهی برای انتخاب بهترین‌های تاریخ دوبله ایران که توسط ماهنامه سینمایی فیلم در اسفندماه ۱۳۸۴ انجام شد، دوبله این فیلم را، بعنوان سومین دوبله فارسی برتر برای یک فیلم خارجی انتخاب نمودند. مدیریت آن را علی کسمایی در سال ۱۳۴۳ برعهده داشت. دیگر فیلم اقتباس شده از نمایشنامه "هملت" فیلمی ۲۴۲ دقیقه‌ای به کارگردانی "کنت برانا" محصول سال ۱۹۹۶کشور ایالات متحده آمریکا است. کیت وینسلت، کنت برانا، جولی کریستی، بیلی کریستال، ژرار دوپاردیو، چارلتون هستون، درک جاکوبی، جک لمون، روفوس سیول، رابین ویلیامز و سایمون راسل بیل بازیگران این فیلم اند. بودجه ساخت این فیلم ۱۸ میلیون دلار آمریکا بوده است. گفتنی است؛ کنت برانا یکی از مشهورترین شکسپرین های سینما و تئاتر انگلستان است و خود هم بازیگر بسیار خوبی است که شوخ طبعی ایرلندی را با زیرکی انگلیسی همزمان دارد. او در این نسخه بسیاری از بزرگان سینما و تلویزیون از اروپا و امریکا به کار گرفته تا شاهکار بزرگ شکسپیر کبیر را به بهترین وجه نمایش دهد. حضور بزرگانی چون آتنبرو (کارگردان گاندی)،جول کریستی،بیلی کریستال،جودی دنچ،ژرارد دپاریو،جان گیلگاد، کیت وینسل و... توانسته غنا زیادی به این ورسیون بدهد. حضور شوخ و شنگ و در عین حال تراژیک خود برانا در نقش هملت توانسته این نسخه را از فضای یک داستان کلاسیک تراژیک به اپرایی باله گون بدل کند.دکورهای حیرت انگیز این فیلم و نوع میزانسن و ترکیب بندی تصاویرش نوعی از شکوه غمبار به آن می دهد. او چندین فیلم شکسپیری ساخته که او را در کنار لارنس اولیویه به عنوان بزرگترین بازیگران شکسپیری مطرح کرده است. اثر مهم دیگری که می توان به آن اشاره کرد "هملت به کارگردانی مایکل آلمریدا محصول سال 2000 محصول کشور آمریکا است. این فیلم 122 دقیقه ای گیشه ای بالغ بر۲٬۰۴۶٬۴۳۳ دلار داشته است. "هملت" به کارگردانی فرانکو زفیرلی، محصول سال ۱۹۹۰ میلادی است که با بازی مل گیبسون، گلن کلوز، هلنا بونهام کارتر و پل اسکوفیلد تولید شد. موسیقی این فیلم ساخته آهنگساز ایتالیایی انیو موریکونه است. گیشه این فیلم ۲٬۰۴۶٬۴۳۳ است. ۵۷۵۷

تله سینما

خبرآنلاین